Vergleichende Literaturwissenschaft: Dostojewski und der türkische Roman - Einzelansicht

Türkiye’de “klasik edebiyat” dendiğinde çoğu kişinin aklına Rus edebiyatı ve özellikle de Dostoyevski gelir. Rus edebiyatının Türk aydınları tarafından benimsenmesinde, bu iki ülkenin modernliği bir Batılılaşma süreci olarak tecrübe etmiş olmalarının ve bunun getirdiği gecikmişlik hissinin payı vardır. Bu durum, Rusya’da olduğu gibi Türkiye’de de, aydınların Batı ile kurdukları karmaşık ilişkiyi belirlemiş ve kimliklerini bu ilişki üzerinden kurmalarına neden olmuştur. Rus romanlarının karakterleri gibi, Türkiyeli aydın da modernlikle beraber varoluşuna anlam veren özü, yani üzerinde durduğu zemini kaybetmiş ve “tutunamayan” bir kişi ya da Rus edebiyatındaki haliyle bir “lüzumsuz adam” (lishnii chelovek) haline gelmiştir.

Bu seminerler dizisi, gelenek ve modernlik, Doğu ve Batı, mistisizm ve rasyonalizm, taşralılık ve kentlilik arasında sıkışıp kalmış bu iki ülkenin başa çıkmak zorunda kaldığı toplumsal meselelere odaklanacak ve Dostoyevski romanlarının Türk edebiyatındaki etkisini göstermeyi amaçlayacaktır. Yazarın Beyaz Geceler adlı erken dönem eseri ve kendinden sonra gelen romanlara ilham veren Yeraltından Notlar adlı romanını ele alacak ve bunların kurgu, karakter ve tema açısından 20. yüzyılın önemli Türk romanlarındaki yansımalarını ortaya çıkarmaya çalışacaktır.

Primärliteratur:

Beyaz Geceler (Fyodor Dostoyevski), Yeraltından Notlar             (Fyodor Dostoyevski),

Kürk Mantolu Madonna (Sabahattin Ali), Huzur (Ahmet Hamdi Tanpınar), Tutunamayanlar (Oğuz Atay), Masumiyet (Zeki Demirkubuz)

 Sekundärliteratur:

A’dan Z’ye Sabahattin Ali (2009) Haz. Sevengül Sönmez. İstanbul: Yapı Kredi.

Rene Girard (2014) Dostoyevski Yeraltı İnsanı, çev. Orçun Türkay, İstanbul: Everest Yayınları.

Marshall Berman (2004) “Petersburg: Azgelişmişliğin Modernizmi” Katı Olan Her Şey Buharlaşıyor, İletişim Yayınları: İstanbul, 233-380.

Meltem Gürle (2016) Ölülerle Konuşmak: Shakespeare’den Joyce’a Tutunamayanlar’da Edebi Miras Meselesi, İstanbul: İletişim Yayınları.

Mihail Bahtin (2004) Dostoyevski Poetikasının Sorunları, Metis Yayınları: İstanbul, 2004.

Moran, Berna, (2002), “Bir Huzursuzluğun Romanı: Huzur”, A. Uçman-H. İnci (ed.) Bir Gül Bu Karanlıklarda. İstanbul: Kitapevi. 291-308

Murat Belge (2016) Step ve Bozkır: Rusça ve Türkçe Edebiyatta Doğu-Batı Sorunu ve Kültür, İletişim Yayınları, İstanbul.

Nurdan Gürbilek (2001) Kötü Çocuk Türk. İstanbul: Metis Yayınları.

Nurdan Gürbilek (2004) Kör Ayna, Kayıp Şark. İstanbul: Metis Yayınları.

Nurdan Gürbilek (2007) Mağdurun Dili, İletişim Yayınları.

Yıldız Ecevit (2005) “Ben Buradayım…”: Oğuz Atay’ın Biyografik ve Kurmaca Dünyası, İletişim Yayınları.

Yıldız Ecevit (1989) Oğuz Atay'da Aydın Olgusu, İstanbul: Ara Yayıncılık.

Moodle Link:

https://moodle.uni-due.de/course/view.php?id=26205

Lehramt HR(S)Ge (1. Fachsemester, 4 Credits, Workload: 120 h): Modulprüfung Hausarbeit 15 Seiten in dieser LV (alle Studierenden)

Lehramt GyGe (1. Fachsemester, 5 Credits, Workload: 150 h): Modulprüfung Hausarbeit 20 Seiten in dieser LV (alle Studierenden)